การเลี้ยงปลาช่อน : การเพาะ-ขยายพันธุ์ปลาช่อน มีลักษณะ ดังนี้
ปลาช่อนสามารถวางไข่ได้เกือบตลอดทั้งปี สำหรับฤดูผสมพันธุ์ของปลาช่อนจะเริ่มวางไข่ตั้งแต่เดือนมีนาคม-ตุลาคม ช่วงที่แม่ปลาช่อนมีความพร้อมที่สุด คือ เดือนมิถุนายน-กรกฎาคม
ในฤดูวางไข่ จะสังเกตความแตกต่างระหว่างปลาช่อนเพศผู้กับปลาช่อนเพศเมียอย่างเห็นได้ชัด คือ ปลาช่อนเพศเมียจะมีลักษณะท้องจะอูมเป่ง ช่องเพศขยายใหญ่ มีสีชมพูปนแดง ครีบท้องกว้างสั้น ส่วนปลาช่อนเพศผู้ ลำตัวมีสีเข้ม ใต้คางจะมีสีขาว ลำตัวยาวเรียวกว่าเพศเมีย
ตามธรรมชาติปลาช่อนจะสร้างรังวางไข่ในแหล่งน้ำนิ่ง ความลึกของน้ำประมาณ 30-100 เซนติเมตร โดยปลาช่อนตัวผู้จะเป็นผู้สร้างรังด้วยการกัดหญ้าหรือพรรณไม้น้ำ และใช้หางโบกพัดตลอดเวลาเพื่อที่จะทำให้พื้นที่เป็นรูปวงกลมเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 30-40 เซนติเมตร ปลาช่อนจะกัดหญ้าที่บริเวณกลางของรัง ส่วนพื้นดินใต้น้ำ ปลาช่อนจะตีแปลงจนเรียบ หลังจากที่ปลาช่อนได้ผสมพันธุ์วางไข่แล้ว พ่อ-แม่ปลาช่อนจะคอยรักษาไข่อยู่ใกล้ ๆ เพื่อมิให้ปลาหรือศัตรูอื่น ๆ เข้ามากิน จนกระทั้งไข่ฟักเป็นตัว ในช่วงนี้พ่อ-แม่ปลาช่อนยังคงให้การดูแลลูกปลาวัยอ่อนอยู่ ซึ่งระยะนี้เรียกว่าลูกคอก เมื่อลูกปลาวัยอ่อนมีขนาด 2-3 เซนติเมตร ลูกปลาจึงจะแยกตัวออกไปหากินตามลำพังได้ ลูกปลาขนาดดังกล่าวนี้น้ำหนักเฉลี่ยจะอยู่ที่ 0.5 กรัม ปลา 1 กิโลกรัมจะมีลูกครอก ประมาณ 2,000 ตัว ส่วนการเพาะพันธุ์ปลาช่อน มีวิธีการเพาะ 2 วิธี คือ
1. การเพาะพันธุ์ปลาช่อนโดยวิธีเลียนแบบธรรมชาติ
วิธีนี้ควรใช้บ่อเพาะพันธุ์เป็นบ่อดินขนาด 200-400 ตารางวา พร้อมทั้งจัดสภาพสิ่งแวดล้อมในบ่อให้เลียนแบบธรรมชาติมากที่สุด โดยจะปล่อยพ่อ-แม่พันธุ์ปลาช่อนในอัตรา 1:1 ส่วนการให้อาหารปลาช่อนให้ปลาเป็นผสมรำเป็นอาหารในปริมาณ 2.5-3 % ของน้ำหนักตัวปลา
*** หมายเหตุ : ต้องคอยตรวจสอบการวางไข่ของปลาโดยรอบบ่อทุกวัน
2. การเพาะพันธุ์ปลาช่อนโดยใช้ฮอร์โมนสังเคราะห์
การเตรียมพ่อพันธุ์-แม่พันธุ์ปลาช่อน : พ่อ-แม่พันธุ์ปลาช่อนที่ใช้จะต้องเป็นปลาที่เลี้ยงเองตั้งแต่เล็กด้วยอาหารเม็ด เพื่อให้ปลาเชื่องและคุ้นเคยต่อสภาพกักขังโดยช่วงแรกอายุ 1-3 เดือน เลี้ยงในบ่อซีเมนต์เพื่อฝึกให้ปลาเชื่องและกินอาหารเม็ดได้ดี หลังจากนั้นนำไปเลี้ยงในบ่อดินเพื่อให้ขนาดใหญ่ขึ้น อายุ 6-8 เดือน จึงนำมาเลี้ยงต่อเพื่อเป็นพ่อพันธุ์-แม่พันธุ์ในบ่อซีเมนต์
*** หมายเหตุ : ถ้าต้องการให้ปลาช่อนมีขนาดใหญ่เร็วขึ้นควรให้ลูกปลามีชีวิตเป็นอาหารควบคู่กับอาหารเม็ดด้วย ในอัตราลูกปลา 10 ตัว ต่อ ปลาช่อน 1 ตัว ต่อวัน
* * * * *
